Σίγουρα δεν προσελκύει την προσοχή σου με την εμφάνισή της και σίγουρα δεν αποτελεί ένα από τα δημοφιλή gadgets τελευταίας τεχνολογίας που θα αγοράζαμε ως δώρο στους αγαπημένους μας, είναι όμως ένα σημαντικό δώρο, άλλου τύπου, που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά για χιλιάδες παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο και να βελτιώσει τις συνθήκες της καθημερινότητάς τους.
Αυτό φαίνεται πως σκέφτηκαν και οι διοργανωτές του Innoveit 2015 όταν είδαν την πρωτοποριακή ηλιακή λάμπα των 5 δολαρίων του ερευνητή Govinda Upadhyay και τον βράβευσαν με το Change Award from του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Καινοτομίας (European Institute of Technology) την περασμένη εβδομάδα στην Βουδαπέστη.
)
Ο Διευθύνων Σύμβουλος και συνιδρυτής της Ελβετικής LED Safari, μιας εταιρείας η οποία έχει σχεδιάσει την καινοτόμο ηλιακή λάμπα, που αποτελείται από πέντε μόνο ηλεκτρικά εξαρτήματα (ένα μικρό ηλιακό πάνελ, μια μπαταρία, μια λάμπα LED, ένα διακόπτη και το ηλεκτρικό κύκλωμα), κατάφερε να αποσπάσει το ένα από τα τρία ευρωπαϊκά βραβεία καινοτομίας ανάμεσα σε 17 υποψήφιους. Η ιδέα είναι πολύ απλή, αλλά είναι άμεσα εφαρμόσιμη και λύνει ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα παγκοσμίως, αυτό της πρόσβασης στον φωτισμό και στην ηλεκτρική ενέργεια. Η λάμπα με το ηλιακό πάνελ κοστίζει μόνο πέντε δολάρια, και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αντικαταστήσει τους λαμπτήρες κηροζίνης, οι οποίες καταναλώνουν περίπου δύο δολάρια την εβδομάδα για το καύσιμο.
Ο ίδιος ο Govinda Upadhyay, κατά τη διάρκεια του Innoveit 2015 έκανε επίδειξη της καινοτόμας λάμπας, η οποία ήταν το αποτέλεσμα της συναρμολόγησης του κάτω τμήματος ενός μπουκαλιού PVC, ενός κουτιού από γιαούρτι, ενός φύλλου αλουμινίου και μιας μπαταρίας. Η ιδιαιτερότητά της είναι ότι συναρμολογείται από οποιονδήποτε χρησιμοποιώντας οτιδήποτε και όποια υλικά έχει διαθέσιμα.
)
"Μπορείς να το κάνεις και εσύ", μου λέει ο επιστήμονας κρατώντας τη λάμπα στο χέρι και συνεχίζει: "είναι πανεύκολο. Δουλέψαμε πολύ για να το κάνουμε τόσο απλό. Εδώ η καινοτομία είναι η απλότητα, αυτό βραβεύεται. Εμείς εργαστήκαμε πάνω στην απλότητα. Η λάμπα είναι ένα εργαλείο πάνω στο οποίο ο καθένας βάζει τη δική του υπογραφή. Δεν λέμε εμείς στον κόσμο τι να φτιάξει. Εμείς του λέμε πώς να το φτιάξει και είμαστε περήφανοι γιατί κάθε μια λάμπα που κατασκευάζεται από όλους εσάς είναι μοναδική γιατί έχει σχεδιαστεί μόνο από σας.", καταλήγει.
Η ηλιακή λάμπα έχει ισχύ 0,5 Watt και μπορεί να φωτίσει έναν χώρο 10 τετραγωνικών μέτρων, η αυτονομία της, κατά μέσο όρο, είναι 4 ώρες, αλλά είναι δυνατόν να αυξηθεί απλά προσθέτοντας περισσότερες μπαταρίες. Η μοναδική αυτή έμπνευση ξεχωρίζει γιατί εδώ σημασία δεν έχει το προϊόν, αλλά η διαδικασία. Αυτός είναι και ο στόχος του Govinda Upadhyay, να διδάξει τη διαδικασία κατασκευής της σε όσο περισσότερους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες , μπορεί, έχοντας ως δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή περισσότεροι από 6 δις άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη δεν έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια. "Μιλάμε στα σχολεία για βιωσιμότητα χωρίς να καταλαβαίνουμε τι ακριβώς σημαίνει η λέξη. Εμείς διδάσκουμε στα παιδιά την κατασκευή ενός πολύτιμου εργαλείου από την βάση. Εξηγούμε τι είναι η μπαταρία, τι είναι το ηλιακό πάνελ, τα πάντα. Ψάχνουμε συνεργάτες από κάθε γωνιά της γης για να τους εκπαιδεύσουμε να διδάξουν την κατασκευή της στα παιδιά όλου του κόσμου και στη γλώσσα που εκείνα μιλούν. Μέχρι στιγμής έχουμε εκπαιδεύσει περίπου 400.000 συνεργάτες και στόχος μας είναι να διδάξουμε τη κατασκευή της λάμπας σε μισό δις παιδιά παγκοσμίως." , σημειώνει ο Govinda Upadhyay.
)
Η ιδέα για τη δημιουργία της ηλιακής λάμπας ξεκίνησε το 2012 και υλοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2014. Η LED Safari, η οποία εδρεύει στη Λοζάνη, μέσα σε ελάχιστους μήνες έχει καταφέρει να συνεργαστεί με σχολεία στην Ελβετία που εφαρμόζουν εκπαιδευτικά προγράμματα ευαισθητοποίησης σε θέματα βιωσιμότητας. Παρόμοιες πρωτοβουλίες συνεχίζονται στην Ινδία, στη χώρα που γεννήθηκε ο Upadhyay (στο Δελχί), ενώ η εταιρία έχει εταίρους σε πέντε σημεία της γης, στη Σουηδία, την Ουγκάντα, την Ρουάντα, την Κένυα και την Τανζανία. Η εταιρία αναζητάει παντού εταίρους για να τη στηρίξουν σε δύο επίπεδα, αφενός για να την προμηθεύουν με προϊόντα νέας τεχνολογίας στο πνεύμα της βιωσιμότητας (sustainability products) και αφετέρου για να διασπείρουν την ιδέα και να διδάξουν την κατασκευή της ηλιακής λάμπας στα σχολεία. "Εμείς δεν επιθυμούμε να ανταγωνιστούμε εταιρίες "κολοσσούς". Σκοπός μας είναι να δώσουμε μια απλή και εφαρμόσιμη πρόταση σε αυτούς που δεν έχουν φωτισμό, αλλά και το δικαίωμα μιας εναλλακτικής επιλογής σε αυτούς που έχουν".
Μέχρι στιγμής, η εταιρεία του επιστήμονα έχει υποστηριχθεί οικονομικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του προγράμματος Climate Kick του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Καινοτομίας για την κλιματική αλλαγή, αλλά πιστεύει ότι σύντομα θα είναι οικονομικά αυτόνομη εξαιτίας των επενδυτών στα εκπαιδευτικά της προγράμματα. Ο ερευνητής θεωρεί πως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η επιστημονική κοινότητα είναι η έλλειψη συνεργασίας, εξαιτίας της οποίας πολλές από τις πιο ευφυείς ιδέες παραμένουν στα συρτάρια των εργαστηρίων και δεν γίνονται ποτέ χρήσιμα προϊόντα προς κατανάλωση. Στην ερώτηση αν ψάχνει για συνεργάτες στην Ελλάδα μας απάντησε θετικά. Μας εξέπληξε μάλιστα όταν μας είπε πως γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά που κάνουν τα εργαστήρια των Μηχανολόγων του Πανεπιστημίου της Πάτρας. "Εμείς είμαστε ανοικτοί σε κάθε προσφορά. Εδώ κάπου μπαίνει και ο δικός σας ρόλος, ο ρόλος των δημοσιογράφων. Εσείς είστε το καλύτερο μέσο πληροφόρησης για τον κόσμο. Αν εσείς γυρίσετε στην Ελλάδα και γράψετε για μένα, θα είναι ό, τι καλύτερο μπορείτε να προσφέρετε στη δική μου προσπάθεια, αλλά και των υπόλοιπων ερευνητών" ,συμπληρώνει ο ίδιος.
Από την πρώτη στιγμή που ο Govinda Upadhyay ανέβηκε στη σκηνή του Innoveit 2015 να μας παρουσιάσει την ιδέα του, ξεκαθάρισε ότι στόχος του δεν είναι το κέρδος. Και εμείς αντιληφθήκαμε σύντομα ότι ο βραβευμένος ευρωπαίος ερευνητής από την Ινδία έχει ως όραμα το να χαρίσει φως και χαμόγελα σε όλο τον κόσμο. Και εμείς δεν μπορούμε παρά να γράψουμε ένα άρθρο για αυτόν.