"Ο φάρος του Γυθείου στο νησάκι Κρανάη άρχισε να χτίζεται στα 1869 και λειτούργησε στα 1873 σε μια εποχή που το λιμάνι του Γυθείου ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο της Πελοποννήσου. Ο φάρος χτίστηκε στο ανατολικό άκρο της Κρανάης, η οποία αργότερα (1898) ενώθηκε με κρηπίδωμα με την ξηρά, για την καλύτερη προστασία του λιμανιού», αυτά μου διηγείται καθισμένος στην πλατεία της Σπάρτης ένα μεσημέρι Σαββάτου ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Δρογκάρης, ο οποίος ασχολείται συστηματικά με τη συγκέντρωση υλικού που έχει σχέση με τη γενέτειρά του, το Γύθειο, στοχεύοντας στη διάσωση της ιστορίας της πόλης και στην ανάδειξη του παρελθόντος της. 
Ο ίδιος, που διαθέτει το μεγαλύτερο αρχείο στην Ελλάδα για το επίνειο της Μάνης, μου δείχνει το πρακτικό του 1891 βάσει του οποίου άρχισε η κατασκευή του δημαρχείου, καθώς και εργολαβικά συμβόλαια με τα οποία εργάτες κουβαλούσαν πετρέλαιο από το Γύθειο στον φάρο με βάρκα. Είναι εκπληκτικό να δει κάποιος πώς κατασκευάστηκε ο φάρος, πώς επιλέχτηκε το σημείο, να μελετήσει τα έγγραφα της αγοραπωλησίας, τα συμβόλαια, τα τοπογραφικά, τον τρόπο μεταφοράς της πέτρας από τη Μάνη, τις αποδείξεις πληρωμής των εργατών, το ποσό του μεροκάματου… «Είναι πραγματικά συναρπαστικό να «σκαλίζεις» την ιστορία του τόπου σου. Για παράδειγμα ανακάλυψα πως η υπομοιραρχία έστειλε οκτώ άτομα με όπλα να συνοδέψουν τους εργάτες που κουβαλούσαν πέτρα, όταν χτιζόταν ο φάρος, γιατί οι ντόπιοι αντιδρούσαν. Θεωρούσαν τα νταμάρια ιδιοκτησία τους. Επίσης το σχέδιο κατασκευής του φάρου προέβλεπε σπειροειδή σκάλα ανόδου με 90 σκαλοπάτια, ενώ τελικά έχει 93 κaι εγώ βρήκα τo λόγο για την προσθήκη των επιπλέον σκαλιών», συμπληρώνει ο κ. Δρογκάρης που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Γύθειο Λακωνίας, σπούδασε Ιατρική, ειδικεύτηκε στην Καρδιολογία και από το 1990 εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στη Σπάρτη. 
. Εδώ και περίπου 20 χρόνια, ο γιατρός με τη φιλόλογο σύζυγό του Ευαγγελία Μπέτα αναζητούν καρτ-ποστάλ ,έγγραφα, παλιές φωτογραφίες, χάρτες μέχρι σφραγίδες, επιστολές και διαφημίσεις των επαγγελματιών της εποχής, προκειμένου να διασώσουν κομμάτια της ιστορίας της πόλης. Η μεγάλη συλλογή τους περιλαμβάνει επίσης εφημερίδες του Γυθείου και οτιδήποτε άλλο μαρτυρά την ιστορία της πόλης, όπως φορτωτικές πλοίων από τον Πειραιά ή τη Σύρο προς το Γύθειο, τιμολόγια, προκηρύξεις, εμπορική αλληλογραφία μεγαλεμπόρων του 1800, σε μια εποχή που το «άνοιγμα» της πόλης, ως το μοναδικό λιμάνι της Νότιας Πελοποννήσου, στα κάθε λογής πλοία που έφταναν από όλη τη Μεσόγειο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της, μέχρι και τσιγαρόκουτα από τα καπνεργοστάσια της πόλης, καθώς εκεί υπήρχαν τέσσερις καπνοβιομηχανίες, κ.ά. 
.Το πιο παλιό φύλλο εφημερίδας της ιδιωτικής αυτής συλλογής ανήκει στην τοπική εφημερίδα του Γυθείου με την επωνυμία «Ταίναρο» του 1873 και η πιο παλιά φωτογραφία χρονολογείται στα 1890. «Όλα ξεκίνησαν όταν ένας πελάτης μου μού χάρισε παλιές φωτογραφίες του Γυθείου. Ανακάλυψα τότε ότι η ενασχόληση με τις συλλογές -και ειδικά με ό, τι αφορά την πόλη μου- ήταν ένας τρόπος απόδρασης από την πίεση της καθημερινότητας, αλλά και ταυτόχρονα μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα που μου πρόσφερε γνώση που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα», λέει ο ίδιος κι εξηγεί τον τρόπο συλλογής του υλικού «μαζεύουμε υλικό είτε αγοράζοντας από δημοπρασίες και παζάρια, από το Μοναστηράκι και από το ίντερνετ, από Γερμανούς και Ιταλούς ή από τους κατοίκους της περιοχής, που έχουν φυλάξει πράγματα από άλλες εποχές και κάποια στιγμή αποφασίζουν πως δεν το χρειάζονται πλέον», συμπληρώνει και μιλάει με λαχτάρα για την επιθυμία του να αξιοποιηθεί το υλικό αυτό και να παραμείνει στο Γύθειο. Σήμερα, μαζί με τη σύζυγό του αρθρογραφούν, δημοσιεύουν σε περιοδικά και συγγράφουν με στόχο να διασώσουν κομμάτια της ιστορίας του Γυθείου και κάποτε να γίνουν εκδόσεις που θα μείνουν στις επόμενες γενιές. 
. Το ζευγάρι έχει ήδη συγγράψει δύο βιβλία με τίτλο: «ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ ΤΟΥ ΓΥΘΕΙΟΥ. "Φύλακες" της τοπικής καθημερινότητας και παράδοσης και το ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ» και «ΓΥΘΕΙΟ. Από τα πρώτα του Ποιήματα μέχρι την τελευταία Ποιητική Συλλογή». Ο γιατρός μου διηγείται πως έχει περάσει ατέλειωτα καλοκαίρια μελετώντας το ιστορικά πολύτιμο αυτό υλικό, ενώ ταυτόχρονα μου δείχνει ένα συγκλονιστικό απόκομμα προκήρυξης (1/1/1944) μιας τοπικής επιτροπής που υποστήριζε τον Χίτλερ, το οποίο αναφέρεται σε γιορτή αφιερωμένη στα γενέθλια του δικτάτορα της Ναζιστικής Γερμανίας. Μάλιστα τον χαρακτηρίζει, μεταξύ άλλων, ως το «Θείο φως της Βηθλεέμ που ήρθε να σώσει τον κόσμο!». Ο μερακλής καρδιολόγος της Μάνης μου μιλάει επίσης, για τον Ιταλό μουσικό Τζιοκόντο Μορέτι που έζησε στο Γύθειο από 1900 μέχρι το 1940 και δίδαξε όλους τους κατοίκους του Γυθείου μουσική, αλλά και για τον τραγικό τρόπο με τον οποίο ο ίδιος αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή του. Μου δείχνει επίσης φωτογραφίες από τοπικό αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ Γερμανών και ντόπιων και μου μιλάει για τους έξι ποιητές που έζησαν κάποιο κομμάτι της ζωής τους στο Γύθειο, για τον Γιάννη Ρίτσο, τη Μαρία Πολυδούρη, το Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Γιάννη Γρυπάρη, τον Σπήλιο Πασαγιάννη, τον Κούλη Αλέπη. Η συζήτηση όμως, με τον καρδιολόγο Κωνσταντίνο Δρογκάρη για το Γύθειο δεν τελειώνει ποτέ, γιατί πάντα κάτι καινούργιο και συναρπαστικό θα έχει να σου διηγηθεί. Πριν τελειώσει η ενδιαφέρουσα αυτή κουβέντα πληροφορούμαι πως ο ίδιος με τη σύζυγό του πρόκειται να παρουσιάσουν το υλικό για τον φάρο του Γυθείου στο νησάκι Κρανάη κατά τη διάρκεια του τοπικού Συνεδρίου της Εταιρείας Λακωνικών σπουδών στις 10-12 Νοεμβρίου στην Αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Σπάρτης (Κτίριο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Σπάρτης) και σκέφτομαι πως θα είναι πραγματικά τυχερός όποιος μπορέσει να τους παρακολουθήσει από κοντά. Κι εγώ υπόσχομαι στον καρδιολόγο Κωνσταντίνο Δρογκάρη να ξαναγυρίσω στη Σπάρτη κάποια στιγμή και να αφιερώσω χρόνο στη μελέτη αυτού του πολύτιμου ιστορικού υλικού. Τον αποχαιρετώ και καθώς απομακρύνομαι από την κεντρική πλατεία της πόλης και από τον καταπληκτικό αυτό άνθρωπο, μου έρχονται στο μυαλό τα λόγια που είπε κάποτε ο Καζαντζάκης: "Δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει", και φαίνεται πως αυτή του η πεποίθηση βρίσκει την απόλυτη έκφρασή της στην περίπτωση του ζεύγους Δρογκάρη.
Φωτο: αρχείο Κων/νου Δρογκάρη