Ο όρος καινοτομία έχει χρησιμοποιηθεί πολύ κατά καιρούς για να περιγράψει ανθρώπους, προιόντα, ιδέες, ακόμη και πολιτικές, ενώ ολόκληροι οργανισμοί, αλλά και επιχειρηματικές δραστηριότητες χαρακτηρίζονται στις μέρες μας ως καινοτόμοι. Αλλά πως ακριβώς ερμηνεύει κανείς την έννοια «καινοτόμος»; Ο «Γκουρού της Τεχνολογίας», δρ. Κένι Γκάμπριελ την ορίζει απλά, ως την κάλυψη μιας συγκεκριμένης ανθρώπινης ανάγκης και λέει πως η καινοτομία απαιτεί ρίσκο μαζί με ταχύτητα και χρειάζεται να έχει πολύ συγκεκριμένο στόχο. Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, η ιδέα που αναπτύσσεται μέσα στο ερευνητικό εργαστήριο όσο πιο γρήγορα γίνεται προιόν και βγαίνει στην αγορά, τόσο πιο επιτυχημένη είναι. «Move as fast as you possible can» (κινήσου όσο πιο γρήγορα μπορείς), ήταν εξάλλου και το μήνυμα που έστειλε από το Innoveit 2016, το ετήσιο διήμερο φόρουμ για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη, που έλαβε χώρα στις 25 και 26 Απριλίου, στη Βουδαπέστη. Η «Η» ήταν εκεί φυσικά και είχε μια σύντομη συζήτηση με τον «Πρωτοπόρο της Τεχνολογίας» (Technology Pioneer), όπως εκείνος αναδείχθηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός το 2003.

Ο δρ. Γκάμπριελ υποστηρίζει πως η πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια δεν είναι το Α και το Ω της επιτυχίας μιας εταιρείας , αλλά απλά ένα στοιχείο εκκίνησης. Πιστεύει πολύ στην συνένωση διαφορετικών δυνάμεων (joining forces), στη δικτύωση (networking), στην αξιοπιστία (credibility) και στον σεβασμό (respect) προς τους συνεργάτες. Θεωρεί την Ευρώπη ως ιδανικό τόπο για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, δίνει μεγάλη σημασία στην οργανωτική δομή ενός start up και επενδύει σε μικρά, ανεξάρτητα και ευέλικτα επιχειρηματικά σχήματα, που μπορούν να δρουν με ταχύτητα. «Ξεκινήστε έχοντας έναν φιλόδοξο στόχο σχεδιασμού ενός προιόντος που θα επιλύσει ένα επείγον πρόβλημα. Στη συνέχεια δουλέψτε με μικρές ομάδες που έχουν τον χαρακτήρα του προσωρινού, δηλ. μικρή διάρκεια και ημερομηνία λήξης. Ακριβώς αυτή η αίσθηση του πεπερασμένου προσελκύει τα υψηλότερα ταλέντα (εμπειρογνώμονες παγκόσμιας κλάσης από τη βιομηχανία και τον ακαδημαϊκό χώρο) και καλλιεργεί ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα συνεργασίας. Με άλλα λόγια, διαλέξτε τους καλύτερους για να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα μαζί με άλλους σπουδαίους ανθρώπους. Τέλος δουλέψτε με ανεξαρτησία, με αυτονομία στην επιλογή και την εκτέλεση των έργων. Η ανεξαρτησία επιτρέπει στον οργανισμό να κινηθεί γρήγορα και να αναλάβει τολμηρά ρίσκα, αλλά βοηθά και στο να πείσει τους καλύτερους και εξυπνότερους να ενταχθούν σε αυτόν», συμβούλεψε τους παρευρισκόμενους στη Βουδαπέστη. Σύμφωνα με τον ίδιο μια εταιρεία μπορεί να χαρτογραφήσει τις ανάγκες των χρηστών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι υπάρχουσες ή οι αναδυόμενες τεχνολογίες θα τις συναντήσουν. «Υπάρχουν δύο τρόποι για τον προσδιορισμό του έργου που μπορεί να προσφέρει μια εταιρεία. Ο ένας είναι να αναγνωρίσει ότι ένα νέο επιστημονικό πεδίο έχει εμφανιστεί ή ότι έχει φτάσει σε σημείο καμπής και μπορεί πλέον να λύσει, με έναν καινοτόμο τρόπο, ένα σημαντικό πρακτικό πρόβλημα. Ο άλλος είναι, μέσω μιας «περαιτέρω ανάγνωσης», να ανακαλύψει μια αναδυόμενη ανάγκη την οποία οι υπάρχουσες τεχνολογίες δεν μπορούν να καλύψουν και να δουλέψει πάνω σε αυτό. Ένα χαρτοφυλάκιο έργων θα πρέπει να περιλαμβάνει μια υγιή ισορροπία και των δύο αυτών πρωτοβουλιών. Και αυτών που επικεντρώνονται στις νέες δυνατότητες που δημιουργούν τα καινούργια επιστημονικά επιτεύγματα και αυτών που εστιάζουν στην επίλυση μακροχρόνιων προβλημάτων μέσω νέων επιστημονικών εξελίξεων», εξηγεί ο δρ. Γκάμπριελ. Ο ίδιος αναφερόμενος στην Ελλάδα της παρατεταμένης ύφεσης επισημαίνει πως αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να πάρει κάποιος το ρίσκο και να βγει στην αγορά με ένα καινοτόμο προιόν, γιατί ίσως αυτός είναι και ο μονόδρομος που θα τον βγάλει από την οικονομική αβεβαιότητα και τη στασιμότητα που έχει περιέλθει λόγω της κρίσης. «Αν περιμένουμε τις ιδανικές συνθήκες για να προχωρήσουμε σε ένα εγχείρημα, δεν θα τις εξασφαλίσουμε ποτέ. Αν γυρίσουμε στο παρελθόν θα δούμε πως πολλές από τις πιο καινοτόμες ιδέες υλοποιήθηκαν σε δύσκολες για την ανθρωπότητα περιόδους. Πάρτε για παράδειγμα το σημερινό Internet που αποτελεί την εξέλιξη του ARPAnet, ενός δικτύου που άρχισε να αναπτύσσεται πειραματικά στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 στις ΗΠΑ , στη μέση περίπου του «Ψυχρού Πολέμου». Κάποιος θα μπορούσε τότε να πει: “...ίσως όχι τώρα”...», σχολιάζει. Ο δρ.Γκάμπριελ θεωρεί τις συνθήκες πολιτικής σταθερότητας σε μια χώρα πολύ σημαντικές για την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας, αλλά όχι καθοριστικές. «Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον οι ιδέες μπορούν πλέον να βγουν εκτός συνόρων και να αναπτυχθούν. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα εταιρικών κολοσσών στην Αμερική που δεν πήγαν τόσο καλά , αλλά βρήκαν πρόσφορο έδαφος στην Ευρώπη», συμπληρώνει.

Τεχνολογία με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα...

Ο εξπέρ της τεχνολογίας, που μιλάει για πρώτη φορά σε ελληνικό Μέσο, έχει βραβευτεί με το βραβείο Carlton Tucker για αριστεία στη διδασκαλία από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, το γνωστό ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology) και αυτή τη στιγμή διατελεί πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Εργαστηρίου «Charles Stark Draper», ενός ανεξάρτητου μη κερδοσκοπικού ερευνητικού ιδρύματος που αναπτύσσει καινοτόμες λύσεις σε μερικά από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ (π.χ. κυβερνοχώρο, βιοτεχνολογία και βιοϊατρική, υπερηχητικές πτήσεις, διαστημικές επιχειρήσεις κ.ά). Πριν από αυτό, υπήρξε διευθυντής (από το 2009-2012) της DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, που είναι υπεύθυνη για την επινόηση του πρόδρομου του Internet (ARPAnet), αλλά και για την τεχνολογία πίσω από τα μαχητικά stealth, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη drone, τους δορυφόρους εντοπισμού θέσης και το τουφέκι M16, που ανήκει στον ατομικό οπλισμό των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και χρησιμοποιείται και από τους σκοπευτές ακριβείας. Ο «αρχιτέκτονας» των MEMS -έτσι αποκαλούν τον δρ.Γκάμπριελ εξαιτίας της ανάπτυξης εκ μέρους του της τεχνολογίας Micro Electro Mechanical Systems, MEMS - το 2012 ανέλαβε τη θέση του αναπληρωτή διευθυντή της Advanced Technology and Projects, ATAP (Προηγμένης Τεχνολογίας και Έργων) στη Google, ενώ νωρίτερα και για μια δεκαετία περίπου είχε «απογειώσει» εμπορικά το δημιούργημά του, την Akustica, μια εταιρία «μύθο» (σήμερα μέλος της Bosch group) που από το 2001 και μετά ηγήθηκε στην εμπορική διάθεση ηχητικών συστημάτων και αισθητήρων της τεχνολογίας ΜΕΜS. Ο δρ.Γκάμπριελ έχει δηλώσει πως η Τεχνολογία δεν υπόσχεται να αλλάξει μόνο τον τρόπο που οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μαζί της, αλλά και τον τρόπο που αλληλεπιδρούν και μεταξύ τους, καταργώντας παντός είδους φραγμούς. Τον ρωτήσαμε λοιπόν, αν εδώ εμπεριέχεται ένα σημαντικό ρίσκο για τις ανθρώπινες σχέσεις: «Οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως κοινωνικά όντα και πιστεύω πως όσο και αν εξελιχθεί η Τεχνολογία δεν θα σταματήσουμε ποτέ να κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον στα μάτια για να καταλάβουμε τί νιώθουμε. Όταν μιλάμε για κατάργηση φραγμών στην επικοινωνία εννοούμε ότι πρέπει να «ξεφορτωθούμε» ό,τι μας διαφοροποιεί και μας δυσκολεύει σε αυτήν. Όταν εγώ π.χ μιλάω Αγγλικά και κάποιος άλλος Ελληνικά, μπορεί η τεχνολογία να γεφυρώσει αυτό το χάσμα και να επικοινωνήσουμε με ευκολία. Ξέρετε, η τεχνολογία δεν είναι μόνο η δημιουργία προηγμένων κινητών συσκευών και εφαρμογών. Η πρόκληση για αυτήν είναι η αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών. Και η καινοτομία είναι το μέσο», λέει χαρακτηριστικά.

Ο Κένι Γκάμπριελ από μικρός πίστευε πως θα γινόταν Ιστορικός και αυτό είχε βάλει ως στόχο. Η επαφή του όμως με τα Μαθηματικά, αλλά και το ισχυρό γονίδιο που κληρονόμησε από τον επίσης Μηχανολόγο Μηχανικό πατέρα του, καθόρισαν τη μετέπειτα διαδρομή του. Με Μάστερ και Διδακτορικό στην Ηλεκτρική Εφαρμοσμένη Μηχανική και στην Επιστήμη των Υπολογιστών από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης εργάστηκε ως καθηγητής στο Ινστιτούτο Ρομποτικής και στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων και Μηχανικών Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια. Νωρίτερα στην καριέρα του δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Βιομηχανικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο και παρέμεινε ως ερευνητής για ένα χρόνο στο Εργαστήριο Ναυτικών Ερευνών των ΗΠΑ, και στο Εργαστήριο AT & T Bell, που βρίσκεται στο Τμήμα Έρευνας Ρομποτικών Συστημάτων του ΜΙΤ.

Η «off» και «on the record» συζήτηση μαζί του, εκτός από τεχνικο-επιστημονικό άξονα, έχει και ανθρωποκεντρικές αναφορές. Ο ίδιος δεν παραλείπει να σχολιάσει, ολοκληρώνοντας αυτή την κουβέντα, το θέμα του προσφυγικού που έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις, μέσα από μια οπτική που πραγματικά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: «Είμαι και εγώ μετανάστης. Γεννήθηκα στην Αρμενία και στην ηλικία των οκτώ ετών βρέθηκα με την οικογένειά μου στην Αμερική. Δε νομίζω ότι οι πρόσφυγες αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα για την Ευρώπη, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο αυτή τη στιγμή. Θεωρώ πως η μεγαλύτερη απειλή είναι η τρομοκρατία και προς τα εκεί πρέπει να στραφούμε για να αναπτύξουμε καινοτόμες ιδέες να την αντιμετωπίσουμε. Εξάλλου ξαναείπα πως η τεχνολογία και η καινοτομία δεν έχουν ως αποστολή μόνο να καλύπτουν τις ανθρώπινες ανάγκες, αλλά και να λύνουν ανθρώπινα προβλήματα, προστατεύοντας την ανθρώπινη ζωή και την ατομική ελευθερία. Και νομίζω πως ήρθε η ώρα να τις επιστρατεύσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.»